Праграма Арганізацыі Аб'яднаных Нацый па населеных пунктах (ААН-Хабітат)

ААН-Хабітат была заснавана ў 1978 годзе. Гэта вядучая ўстанова па рэалізацыі «Парадаку дня Хабітат» і каардынацыі дзейнасці па развіцці населеных пунктаў у сістэме Арганізацыі Аб'яднаных Нацый, у цэнтры ўвагі якой два прыярытэтныя напрамкі: забеспячэнне належнага жылля для ўсіх і ўстойлівае гарадское развіццё.

Дзейнасць ААН-Хабітат сканцэнтравана на наступных напрамках: планаванне і ўпраўленне развіцця населеных пунктаў; праблематыка жыллёва-камунальнай гаспадаркі; мадэрнізацыя інфраструктуры; забеспячэнне доступу да пітной вады і санітарыі; пытанні землеўладання; а таксама мабілізацыя фінансавых рэсурсаў для развіцця населеных пунктаў на мясцовым узроўні.

Штаб-кватэра Праграмы ААН па населеных пунктах размяшчаецца ў Найробі, Кенія.

Міхал Млынар выконвае абавязкі Выканаўчага дырэктара ААН-Хабітат з 20 студзеня 2024 года.

За час свайго існавання ААН-Хабітат зведала шэраг значных структурных пераўтварэнняў. Першапачаткова па рэкамендацыі 1-й Канферэнцыі ААН па населеных пунктах (Хабітат-I), якая прайшла ў 1976 г. у Ванкуверы, на базе Камітэта ААН па жыллі, будаўніцтве і планаванні быў заснаваны Цэнтр ААН па населеных пунктах (рэз. 32/162 ГА ААН ад 19) сьнежня 1977 г.). У адпаведнасці з рез.56/206 ГА ААН ад 21 снежня 2001 г. Цэнтр ААН па населеных пунктах быў пераўтвораны ў Праграму ААН па населеных пунктах (ААН-Хабітат) са статутам дапаможнага органа Генасамблеі ААН.

Апошняя, трэцяя Канферэнцыя ААН па жыллі і ўстойлівым гарадскім развіцці (Хабітат-III) адбылася ў кастрычніку 2016 г. у Кіта (Эквадор). Яна стала адным з найбольш важных мерапрыемстваў па лініі ААН у сферы ўрбанізацыі. Тэма Канферэнцыі - "Устойлівае гарадское развіццё - будучыня урбанізацыі" непасрэдна пераклікаецца з дзейнасцю ААН па рэалізацыі Мэт устойлівага развіцця на перыяд пасля 2015 г. і была заклікана прыцягнуць увагу дзяржаў-членаў ААН да праблематыкі ўзрастаючай урбанізацыі, уплыву развіцця гарадоў на навакольнае асяроддзе, а таксама да сацыяльна-эканамічных аспектаў жыцця найменш абароненых пластоў гарадскога насельніцтва, уключаючы забеспячэнне роўнага доступу да базавых паслуг ЖКГ. Асноўным вынікам Хабітат-III стала прыняцце «Новага гарадскога парадку дня» - рамачнай праграмы гарадскога планавання і кіравання ў мэтах максімальнага забеспячэння ўстойлівага працэсу урбанізацыі.

У 2019 г. згодна з рэзалюцыяй Генасамблеі ААН 73/239 у ААН-Хабітат была праведзена рэформа арганізацыйнай структуры. Галоўны кіруючы орган Праграмы быў пераўтвораны з Савета Кіруючых у Асамблею ААН-Хабітат з увядзеннем універсальнага членства ў яе складзе, сесіі якой праходзяць адзін раз у чатыры гады.

У маі 2019 г. у Найробі адбылася першая сесія Асамблеі ААН-Хабітат. Былі зацверджаны правілы працэдуры Асамблеі і Выканаўчай рады ААН-Хабітат.

Вынікі першай сесіі Асамблеі ААН-Хабітат пацвердзілі ключавую ролю Праграмы ў забеспячэнні шматбаковага супрацоўніцтва ў вызначэнні глабальнага парадку дня ў галіне ўстойлівага развіцця населеных пунктаў і ў выпрацоўцы інавацыйных падыходаў да паляпшэння гарадскога планавання і кіравання.

У чэрвені 2023г. адбылася другая сесія Асамблеі ААН-Хабітат.

На фоне глабальных крызісаў, якія асабліва цяжка ўплываюць на гарада, другая сесія Асамблеі ААН-Хабітат (UNHA2) была прысвечана тэме ўстойлівай будучыні гарадоў на аснове інклюзіўнага і эфектыўнага шматбаковага падыходу. Гэтая тэма была аперацыяналізавана ў пяць падтэм, разгледжаных Асамблеяй: усеагульны доступ да даступнага жылля; дзеянні ў галіне гарадскога клімату; пераадоленне гарадскіх крызісаў; лакалізацыя Мэт устойлівага развіцця (МУР); росквіт і мясцовыя фінансы.

Перад Асамблеяй была пастаўлена задача вызначыць ключавыя пытанні і напрамкі дзейнасці ААН-Хабітат, прааналізаваць асноўныя тэндэнцыі, звязаныя з населенымі пунктамі і урбанізацыяй, вывучыць глабальныя нормы і стандарты, якія датычацца і тых, і іншых, прыняць рэзалюцыі і іншыя дакументы для забеспячэння стратэгічнага бачання і палітычнага. кіраўніцтва ААН-Хабітат, а таксама рэкамендаваць стратэгіі для паслядоўнай рэалізацыі аспектаў гарадоў і населеных пунктаў Парадаку дня ў галіне ўстойлівага развіцця на перыяд да 2030 года і Новай праграмы развіцця гарадоў (НПРГ).

Асноўнымі дакументамі для ААН-Хабітат з'яўляюцца Праграма развіцця гарадоў, Ванкуверская дэкларацыя аб населеных пунктах, Стамбульская дэкларацыя па населеных пунктах, Дэкларацыя аб гарадах і іншых населеных пунктах у новым тысячагоддзі і Рэзалюцыя 56/206, прынятая Генеральнай Асамблеяй.

Упаўнаважаным ведамствам па супрацоўніцтве з ААН-Хабітат з'яўляецца Міністэрства архітэктуры і будаўніцтва Рэспублікі Беларусь.

З 2021 года Пастаянным прадстаўніком Рэспублікі Беларусь пры ААН-Хабітат з'яўляецца Пасол Рэспублікі Беларусь у Рэспубліцы Кенія Павел Взяткін.