Аб прэзентацыі ў АБСЕ сумеснага беларуска-расійскага даклада аб парушэннях правоў чалавека ў заходніх краінах

30 чэрвеня 2025 г. у штаб-кватэры АБСЕ ў Вене адбылася прэзентацыя другога сумеснага даклада Міністэрстваў замежных спраў Беларусі і Расіі, прысвечанага выкананню правоў чалавека ў асобных краінах.

Даклад прадставілі начальнік галоўнага ўпраўлення шматбаковай дыпламатыі МЗС Беларусі Ірына Вялічка і дырэктар Дэпартамента па гуманітарным супрацоўніцтве і правах чалавека МЗС Расіі Рыгор Лук'янцаў. У прэзентацыі таксама прынялі ўдзел пастаянныя прадстаўнікі Беларусі пры АБСЕ Андрэй Дапкюнас і Расіі Аляксандр Лукашэвіч.

І.Вялічка адзначыла, што "нацыянальнае дасье па правах чалавека павінна весціся ў кожнай краіне без выключэння", падкрэсліўшы ўніверсальнасць міжнародных абавязацельстваў у гэтай галіне. "Даклад паказвае, што ў так званых "развітых дэмакратыях" сістэмныя праблемы з правамі чалавека маюць маштабны і ўстойлівы характар", - заявіла дыпламат. У якасці прыкладаў у дакуменце прыводзяцца: сістэмная дыскрымінацыя ў грамадстве, абмежаванні свабоды перамяшчэння і замах на асабістую недатыкальнасць, сілавыя разгоны мірных пратэстаў за сацыяльна-эканамічныя правы, прыгнёт бежанцаў і мігрантаў, адраджэнне практык расавай перавагі і неанацызму, а таксама блакіроўка альтэрнатыўных СМІ.

Адмысловая ўвага ў дакладзе нададзена міграцыйнай палітыцы шэрагу дзяржаў ЕС. Прадстаўлены факты аб тысячах выпадкаў незаконнага выправаджэння мігрантаў з Латвіі і Літвы, якія прывялі да чалавечых ахвяр. У дакладзе згадваюцца і факты ўсхвалення нацысцкіх калабарацыяністаў, у прыватнасці, марш легіянераў "Вафен СС" у Рызе ў сакавіку 2025 года, які суправаджаецца зносам помнікаў савецкім воінам-вызваліцелям у Польшчы і Літве.

Па словах Вялічкі, «Захад павінен усвядоміць: у яго няма манаполіі на інтэрпрэтацыю нормаў у сферы правоў чалавека. Сапраўдная каштоўнасць гэтых правоў патрабуе ўніверсальнага, непрадузятага і дэпалітызаванага падыходу, заснаванага на міжнародных механізмах – такіх, як УПА і дагаворныя органы ААН».

Пастаянны прадстаўнік Беларусі пры АБСЕ Андрэй Дапкюнас падкрэсліў, што мэта публікацыі даклада - аднавіць баланс у міжнародным праваабарончым парадку дня. «Даклад - гэта ўнёсак ва аднаўленне балансу ў міжнародным праваабарончым парадку дня. Універсальнасць, бесстароннасць і раўнапраўе - аснова эфектыўнай працы праваабарончай сістэмы. Беларусь і Расія адкрыты да канструктыўнага дыялогу, але абмеркаванне правоў чалавека павінна быць узаемным і аб'ектыўным, а не дамінаваць у парадку дня АБСЕ», – адзначыў ён.

Даклад ахоплівае 43 краіны і заснаваны на дадзеных міжнародных арганізацый, спецдакладчыкаў ААН, амбудсменаў, няўрадавых арганізацый і СМІ. У дакумент уключаны фотаматэрыялы, якія ілюструюць зафіксаваныя парушэнні.

Пасля прэзентацыі адбылася дыскусія з удзелам міжнародных і аўстрыйскіх экспертаў і грамадскіх дзеячаў. Дакладчыкі адказалі на пытанні журналістаў.

Прэзентацыі даклада ў АБСЕ папярэднічала яго афіцыйнае прадстаўленне 28 чэрвеня ў Жэневе ў рамках 59-й сесіі Савета ААН па правах чалавека. Тэматычная дыскусія, арганізаваная беларускай і расійскай місіямі, прайшла пад загалоўкам "Універсальнасць і непадзельнасць правоў чалавека для ўсіх: практыка дзяржаў".

Гэта ўжо другі сумесны даклад знешнепалітычных ведамстваў Беларусі і Расіі, прадстаўлены на міжнародных пляцоўках. Першы быў прэзентаваны ў ліпені 2024 года ў ААН і АБСЕ.

З поўным тэкстам даклада можна азнаёміцца ​​на афіцыйных сайтах Міністэрстваў замежных спраў Беларусі і Расіі.

версія для друку